Jared Diamond’ın 1997 yılında yayımlanan "Tüfek, Mikrop ve Çelik" (Guns, Germs, and Steel) adlı kitabı, insanlık tarihini ve medeniyetlerin evrimini bilimsel bir bakış açısıyla ele alır. Kitap, tarihsel ve coğrafi faktörlerin toplumların gelişimini nasıl şekillendirdiğini inceleyerek büyük bir etki yaratmıştır.
"Tüfek, Mikrop ve Çelik," medeniyetlerin neden farklı hızlarda geliştiğini ve bazı toplumların diğerlerinden neden daha hızlı ve daha etkili bir şekilde ilerlediğini anlamaya çalışır. Diamond, bu farklılıkların genetik, coğrafi ve çevresel faktörlerden kaynaklandığını öne sürer ve insanlık tarihindeki büyük olayları bu faktörlerle ilişkilendirir.
Coğrafi ve Çevresel Faktörler: Diamond, farklı coğrafi bölgelerin tarım, teknoloji ve toplumsal örgütlenme üzerindeki etkilerini araştırır. Tarımın ortaya çıkışı, bazı bölgelerde hızla gelişen medeniyetler yaratırken, diğerlerinde daha yavaş ilerlemiştir. Tarımın evriminde coğrafyanın rolü, farklı bitki ve hayvan türlerinin mevcutluğu, ve yerleşik yaşamın etkileri üzerine yoğunlaşır.
Tüfek (Silahlar): Medeniyetlerin askeri teknolojileri ve silahları, diğer toplumlara karşı üstünlük sağlamak için nasıl kullanıldığını inceler. Silahların geliştirilmesi ve kullanımı, bazı toplumların fetihlerde ve savaşlarda nasıl başarılı olduğunu açıklar.
Mikrop (Hastalıklar): Hastalıkların yayılması ve mikropların rolü, medeniyetler arasındaki güç dengesini nasıl etkilediğini ele alır. Avrupa'nın, Amerika'nın yerli halklarına karşı hastalıkları yayması, bu halkların büyük bir kısmının yok olmasına neden olmuştur. Bu, toplumların kaderini etkileyen önemli bir faktördür.
Çelik (Teknoloji ve Ekonomik Güç): Teknolojinin ve ekonomik kaynakların toplumsal gelişim üzerindeki etkilerini inceler. Tarım, ulaşım, üretim ve diğer teknolojik ilerlemeler, medeniyetlerin güçlenmesine ve toplumların farklı hızlarda gelişmesine neden olur.
Diamond’ın kitabı, tarih boyunca insan toplumlarının gelişimini daha iyi anlamak için coğrafi ve çevresel faktörlerin rolünü vurgular. Bu yaklaşım, ırk, kültür ya da bireylerin "doğal yetenekleri" gibi faktörleri dışarıda bırakır ve daha geniş ve kapsamlı bir bakış açısı sunar.
Kitap, bilimsel veriler ve tarihsel örneklerle desteklenen argümanlarıyla dikkat çeker. Diamond, medeniyetlerin gelişimini şekillendiren çeşitli etkenleri açık ve anlaşılır bir şekilde sunar, böylece okuyuculara insanlık tarihinin karmaşıklığını ve çeşitli faktörlerin etkileşimini anlamalarına yardımcı olur.
"Tüfek, Mikrop ve Çelik," tarih, coğrafya, biyoloji ve sosyal bilimlerin kesişim noktalarını araştırarak, insan toplumlarının geçmişteki ve günümüzdeki evrimini anlamak için önemli bir kaynak olarak kabul edilir.
From chatgpt
Hayatın Kaynaği Ayn Rand’in 1943 yılında kaleme aldığı ve Ayn Rand adına ilk önemli edebi başarıyı kazandığı romanıdır. Bu romanıyla Rand finansal anlamda rahatlamıştır. Kitabın ismi Rand’in “ insanın egosu ilerleyişinin kaynağıdır” cümlesinden gelmektedir. (Fountainhead, kitabın orijinal ismi)
Hayatın kaynağı Howard Roark adındaki idealist genç bir mimarın hayatını incelemektedir. Kendisi, bina dizaynında hüküm süren zevklere sırf çıkarı için boyun eğip, artistik ve kişisel görüşünde uzlaşmaya varmaktansa, karmaşıklık içerisinde çabalayıp kendi doğrusu için savaşmayı göze almıştır.
Özet;
Son derece parlak genç bir mimar olan Howard Roark mimarlık okulundan, hem de son senesine gelmişken kovulur. Gerekçesiyse okulun geleneksel düzenine uygun çizimleri reddetmesidir. Roark okuldan kovulmasını engellemek adına hiçbir şey yapmamakla beraber, aklında bir tek istek vardır: Herkesin yüzkarası olarak nitelendirdiği, sıra dışı çizimleriyle sadece bir süre halkın ilgisini çekebilmiş, son zamanlardaysa hiç de gözde olmayan, Roark’un hayranlık duyduğu mimar Henry Cameron’un yanına gidip onunla çalışabilmek. Roark’un, okulunu birincilikle bitiren okul arkadaşı Peter Keating de New York'a taşınarak prestijli bir mimari firması olan, başındaki ünlü Guy Francon tarafından idare edilen, Francon & Heyer de çalışmaya başlamıştır. Roark ve Cameron güzel eserler ortaya çıkarıyor ama projeleri görmezden geliniyordu, buna karşın Peter Keating’in yeteneği her fırsatta övgüye değer bulunarak ona sürekli bir başarı getiriyordu. Henry Cameron emekliye ayrıldığında ve finansal anlamda çöktüğünde Roark kendine ufak bir ofis açabildi ancak. Kendisinin müşterilerini memnun etmek için uzlaşmaya yanaşmayan tarzı sonunda ofisini kapatıp Connecticut adlı bir yerde granit taşocağında çalışmaya zorlamıştır kendini.
Connecticutt'a o sıralar Guy Francon’un güzel ve zeki kızı Dominique Francon toplumdan midesi bulanmış ve kendine aile malikanesinde dinlenme süreci tanımıştır. Dominique taşocağındaki işleri seyre geldiği günlerden birinde Roark’u görür görmez onun ellerindeki çevikliği ve kişiliğindeki anlam verilemez çekiciliği hisseder. Roark da aynı şekilde kızdan çok etkilenir. Öyle ki, Roark bir gece Dominique odasına girer ve ona tecavüz eder. Dominique karşı gelir ama onu engellemek için çığlık atmaz ve bu ilişki sonucunda ne istediğini anlar ama Roark’u aramaya koyulduğunda, Roark New York’un önde gelen adamlarından birinin binasının dizaynı için taşocağını terk etmiş durumdadır. Dominique New York a döndüğünde Howard Roark’un kimliğini öğrenir ve fark eder ki, hayran olduğu binanın mimarı Roark’tur. Dominique ve Roark gizli bir şekilde görüşürler ama toplum içinde Dominique onun amansız bir düşmanıymışçasına hareket eder. Mimari eleştirmeni ve sosyalist Ellsworth Toohey yavaşça gücünü yükseltmeye hazırlanır. Engellemeye çalıştığı şey yetenek ve yapabilirliğin büyük bir sonuç olmadığını söyleyerek “ben” bilicini yok etmek ve oluşturmaya çalıştığı şey kişinin kendisini ikinci plana atarak topluma adamasıdır. Böylece Toohey Roark’u çok önemli bir tehlike olarak görüp onu yok etmeye çabalamaktadır. Toohey zayıf karakterli bir müşterisini insanlık ruhuna adanacak bir tapınağın mimarı olarak Roark’u seçmeye ikna eder. Ve daha sonra onu tapınak bittiğinde, tapınağı bir küfür gibi algılamasını iddia ederk Roark’u dava etmeye ikna eder. Roark’un duruşmasında Dominique dışında herkes tapınağı ortodoks ve yasal olmamakla suçlar. Dominique ise Roark’un dünyaya verdiği bu hediyeyi haketmediğini söyler. Karşı tarafın duruşmayı kazanmasıyla Roark tekrar işini kaybetmiş olur. Roark’u arzu ettiği için kendisini cezalandırmak isteyen Dominique, Peter Keating ile evlenir.
Başarılı bir yayımcı olan, önceki idealizmini kaybetmiş ve şansını halkın tam olarak duymak istediğini onlara veren bir gazetenin yayımcısı olmakta bulan Gail Wynand Dominique ile tanışır ve ona aşık olur. Wynand Peter Keating’e çok önemli bir iş teklifinde bulunarak – ve aynı zamanda sonsuz Wynand gazetelerinin onun adına çalışma fırsatını önererek- karısının kendisine ait olmasını ister ve tabiri caizse Dominique'i satın alır. Dominique evlenme teklifini onun Keating’den daha kötü olduğuna inandığı için kabul eder. Ama şaşırtıcı bir şekilde Wynand’ın bilinmeyen yüzünü görür, o prensipli biridir. Wynand ve Roark, Wynand’ın Dominique için şehir dışı bir yerde inşa ettirmeyi planladığı bir ev için mimar olarak Roark’u seçmesiyle tanışır ve hemen yakın arkadaş olurlar. Roark ile Dominique’in geçmişinden habersiz Wynand Roark’a duyduğu hayranlığı Dominique’e her gün anlatmakta ve tabii ki kadın onu çok iyi anlayabilmektedir. Bu arada yine başı sıkışmış olan Keating bir halk evi projesi olan Cortland Evleri'nin çizimi için Roark’tan yardım ister. Evlerin ekonomik olması fikri Roark’u cezbeder ve bu çizimi bir tek şartla kabul edeceğini söyler : Kendisinin çizimine hiçbir şekilde müdahale edilmeyecektir, diğer konular olan isim ve paraysa onun için önemli değildir; başka hiçbir talepte bulunmaz.
Roark Wynand ile yaz boyu çıktığı yat gezisinden dönüşünde, anlaşmanın tersine bir şekilde Cortland evlerinin projelerinde değişiklikler yapıldığını öğrenir. Roark Dominique inşaat alanına gidip bekçinin dikkatini başka yöne çekmesi için yardım ister ve Dominique oraya vardığında Roark kendi planına göre yapılmamış binayı havaya uçurur. Polis geldiğinde hiç itiraz etmeden teslim olur. Tüm komite Roark’u lanetler ama Wynand sonunda Roark’u savunmak ve halkın isteklerine kulak vermemek için gücü bulur ve gazetelerinde Roark’u savunan yazılar yayınlatır. Bunun üzerine Wynand gazetelerinin satışı düşer ve işçiler greve gider. Wynand bir süre daha buna dayansa da sonunda teslim olur ve Roark’un aleyhinde yazılar yazıp halktan özür diler. Duruşma Roark’un kötü sonu gibi görünse de bencillik erdemi ve kendine karşı dürüst kalma ihtiyacından uzun bir şekilde bahsederek jürinin dikkatini toplamıştır. Sonuç itibarıyla de jüri onu suçsuz bulur. Roark Dominique ile evlenir.
From wikipedia
Anlar Eğer, yeniden başlayabilseydim yaşamaya, İkincisinde, daha çok hata yapardım. Kusursuz olmaya çalışmaz, sırtüstü yatardım. Neşeli olurdum, ilkinde olmadığım kadar, Çok az şeyi Ciddiyetle yapardım. Temizlik sorun bile olmazdı asla. Daha çok riske girerdim. Seyahat ederdim daha fazla. Daha çok güneş doğuşu izler, Daha çok dağa tırmanır, daha çok nehirde yüzerdim. Görmediğim bir çok yere giderdim. Dondurma yerdim doyasıya ve daha az bezelye. Gerçek sorunlarım olurdu hayali olanların yerine. Yaşamın her anını gerçek ve verimli kılan insanlardandım ben. Yeniden başlayabilseydim eğer, yalnız mutlu anlarım olurdu. Farkında mısınız bilmem. Yaşam budur zaten. Anlar, sadece anlar. Siz de anı yaşayın. Hiçbir yere yanında termometre, su, şemsiye ve paraşüt almadan, Gitmeyen insanlardandım ben. Yeniden başlayabilseydim eğer, hiçbir şey taşımazdım. Eğer yeniden başlayabilseydim, İlkbaharda pabuçlarımı fırlatır atardım. Ve sonbahar bitene kadar yürürdüm çıplak ayaklarla. Bilinmeyen yollar keşfeder, güneşin tadına varır, Çocuklarla oynardım, bir şansım olsaydı eğer. Ama işte 85′indeyim ve biliyorum… ÖLÜYORUM… — Jorge Luis BORGES
En son okuduklarım
Zorba - Nikos Kazancakis
Yürümenin Felsefesi - Frederic Gros
Kardeşimin Hikayesi - Zülfü Livaneli
Kendime Düşünceler - Marcus Aurelius
İvan İlyiç'in Ölümü - Tolstoy
Aşkın Metafiziği - Schopenhauer
İktidar - Robert Greene
Yeraltından Notlar - Fyodor Dostoyevski
Ölü Canlar - Nikolay Vasilyeviç Gogol
Sapiens - Yuval Noah Harari
Martin Eden - Jack London
Bir İdam Mahkumunun Son Günü - Viktor Hugo
Bir Delinin Anı Defteri - Gogol
Beyaz Zambaklar Ülkesinde - Grigory Petrov
Yakında Okunacaklar
İlyada - Homeros
Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar - Arthur Schopenhauer
İyinin ve Kötünün Ötesinde - Friedrich Wilhelm Nietzsche
Mutlu Bir Hayat Olanaksızdır - Schopenhauer
Hamlet - William Shakespeare
Macbeth -William Shakespeare
Romeo ve Juliet - William Shakespeare
Othello -William Shakespeare
Geçmişten Hatırladıklarım
Suç ve Ceza - Dostoyevski